Phân tích cái tôi trong bài thơ Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ

Ph√¢n t√≠ch c√°i t√¥i trong b√Ýi th∆° B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ªüng c·ªßa Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª© l√Ý m·ªôt trong nh·ªØng ƒë·ªÅ vƒÉn th∆∞·ªùng g·∫∑p khi c√°c em h·ªçc v·ªÅ b√Ýi th∆° n√Ýy. V·ªõi m·ª•c ƒë√≠ch cung c·∫•p th√™m cho c√°c em m·ªôt t∆∞ li·ªáu vƒÉn m·∫´u c√≥ √≠ch, H·ªçc247 ƒë√£ bi√™n so·∫°n v√Ý t·ªïng h·ª£p b√Ýi vƒÉn Ph√¢n t√≠ch c√°i t√¥i trong b√Ýi th∆° B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ªüng. Chi ti·∫øt b√Ýi vƒÉn m·∫´u, c√°c em c√≥ th·ªÉ tham kh·∫£o t·∫°i ƒë√¢y. Ngo√Ýi ra, ƒë·ªÉ n·∫Øm v·ªØng nh·ªØng n·ªôi dung c·∫ßn ƒë·∫°t khi h·ªçc ti·∫øt vƒÉn n√Ýy, c√°c em c√≥ th·ªÉ tham kh·∫£o th√™mb√Ýi gi·∫£ng B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ªüng.

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. D√Ýn b√Ýi cho ti·∫øt

1. M·ªü b√Ýi

• Gi·ªõi thi·ªáu s∆° l∆∞·ª£c v·ªÅ t√°c gi·∫£:
  • Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª© (1778 ‚Äì 1858), l√Ý m·ªôt √¥ng quan vƒÉn v√µ song to√Ýn, c√≥ c√¥ng lao khai kh·∫©n ƒë·∫•t hoang, l·∫•n bi·ªÉn, l·∫≠p th√™m l√Ýng x√£.
• Gi·ªõi thi·ªáu s∆° l∆∞·ª£c v·ªÅ B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ªüng v√Ý c√°i t√¥i c·ªßa Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª©
  • ƒê√¢y l√Ý b√Ýi th∆° ƒë∆∞·ª£c t√°c gi·∫£ vi·∫øt khi ƒë√£ th√Ýnh danh, l√Ý b√Ýi th∆° t·ªïng k·∫øt v·ªÅ cu·ªôc ƒë·ªùi v√Ý kh·∫≥ng ƒë·ªãnh c√°i t√¥i (b·∫£n ng√£) c·ªßa Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª©.

2. Th√¢n b√Ýi

• N√™u t√≥m l∆∞·ª£c v·ªÅ ‚Äúc√°i t√¥i‚Äù c·ªßa Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª©: ƒë√≥ l√Ý c√°i t√¥i ‚Äúng√¥ng‚Äù, m·ªôt c√°i t√¥i ng·∫•t ng∆∞·ªüng v·ªõi ch√≠nh b·∫£n th√¢n v√Ý v·ªõi ƒë·ªùi.
• ƒê·ªÉ l√Ým r√µ ƒë∆∞·ª£c c√°i ‚Äúng·∫•t ng∆∞·ªüng‚Äù c·ªßa m√¨nh, Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª© ƒë√£ ch·ªçn th·ªÉ h√°t n√≥i ƒë·ªÉ b√Ýy t·ªè t∆∞ t∆∞·ªüng c·ªßa m√¨nh.
• Gi·∫£i th√≠ch nghƒ©a c·ªßa t·ª´ ‚Äúng·∫•t ng∆∞·ªüng‚Äù: ng·∫•t ng∆∞·ªüng l√Ý t·ª´ ch·ªâ ch·ªó cheo leo d·ªÖ ƒë·ªï, d·ªÖ r∆°i. Nh∆∞ng ƒë·∫∑t v√Ýo vƒÉn c·∫£nh c·ªßa b√Ýi th∆°, ng·∫•t ng∆∞·ªüng l·∫°i ƒë∆∞·ª£c hi·ªÉu l√Ý m·ªôt con ng∆∞·ªùi kh√°c ƒë·ªùi, m·ªôt c√°ch s·ªëng kh√°c ƒë·ªùi v√Ý b·∫•t ch·∫•p m·ªçi ng∆∞·ªùi.
• Ng·∫•t ng∆∞·ªüng tr√™n h√Ýnh tr√¨nh ho·∫°n l·ªô
  • ƒê·ªÅ cao vai tr√≤ v√Ý √Ω th·ª©c tr√°ch nhi·ªám, b·ªïn ph·∫≠n c√° nh√¢n ‚Äúv≈© tr·ª• n·ªôi m·∫°c phi ph·∫≠n s·ª±‚Äù.
  • ‚Äú√îng Hi VƒÉn‚Äù: th√°i ƒë·ªô t·ª± tr√Ýo, t·ª± t√¥n ƒë·ªôc ƒë√°o.
  • T·ª± √Ω th·ª©c ƒë∆∞·ª£c ra l√Ým quan l√Ý s·∫Ω m·∫•t t·ª± do (v√Ýo l·ªìng) nh∆∞ng ƒë√¢y l√Ý ph∆∞∆°ng ti·ªán ƒë·ªÉ √¥ng th·ªÉ hi·ªán t√Ýi nƒÉng v√Ý ho√Ýi b√£o ƒë∆∞·ª£c c·ªëng hi·∫øn s·ª©c m√¨nh ph·ª•c v·ª• nh√¢n d√¢n.
  • Ngh·ªá thu·∫≠t: ƒëi·ªáp t·ª´ ‚Äúkhi‚Äù k·∫øt h·ª£p v·ªõi th·ªß ph√°p ki·ªát k√™ nh·∫±m n√™u kh·∫≥ng ƒë·ªãnh t√Ýi thao l∆∞·ª£c, vƒÉn ch∆∞∆°ng c·ªßa t√°c gi·∫£.
  • ‚ÄúKhi Th·ªß khoa, khi Tham t√°n, khi T·ªïng ƒë·ªëc ƒê√¥ng‚Äù, ‚ÄúL√∫c b√¨nh T√¢y‚Äù, ‚ÄúPh·ªß do√£n Th·ª´a Thi√™n‚Äù‚áí s·ª± thay ƒë·ªïi ch·ª©c v·ª• li√™n t·ª•c, kh√¥ng ch·ªãu ·ªü y√™n m·ªôt v·ªã tr√≠ nh·∫•t ƒë·ªãnh.

‚áí Ng·∫•t ng∆∞·ªüng l√Ý l·ªùi t·ª± kh·∫≥ng ƒë·ªãnh, s·ª± ƒë√°nh gi√° cao t√Ýi nƒÉng, nh√¢n c√°ch v√Ý phong c√°ch t√Ýi t·ª≠, ph√≥ng t√∫ng.

• Ng·∫•t ng∆∞·ªüng khi v·ªÅ h∆∞u
  • T·ª± h√Ýo khi ƒë√£ tr·∫£ xong m√≥n n·ª£ v·ªõi nh√¢n d√¢n ƒë·ªÉ v·ªÅ qu√™ ‚Äúgi·∫£ t·ªï chi ni√™n‚Äù.
  • Th√°i ƒë·ªô c·ªßa Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª© khi v·ªÅ h∆∞u:
    • C∆∞·ª°i b√≤ v√Ýng c√≥ ƒëeo ƒë·∫°c r·ªùi kh·ªèi kinh ƒë√¥ ‚áí ng·∫°o ngh·ªÖ, tr√™u ng∆∞∆°i, coi th∆∞·ªùng d∆∞ lu·∫≠n, ƒë·∫°t ƒë·∫øn ƒë·ªô cao c·ªßa ph·∫©m c√°ch v√Ý t√Ýi tr√≠.
    • T·ª´ m·ªôt ‚Äútay ki·∫øm cung‚Äù nay tr·ªü v·ªÅ v·ªõi d√°ng d·∫•p c·ªßa m·ªôt nh√Ý tu h√Ýnh ‚Äúd·∫°ng t·ª´ bi‚Äù.
    • T√¢m tr·∫°ng t·ª´ s·ª± thanh th·∫£n, nh·∫π nh·ªèm th√Ýnh s·ª± ng·∫≠m ng√πi.
  • L·ªëi s·ªëng khi v·ªÅ h∆∞u
    • L√™n ch√πa c√πng ƒë√Ýo h√°t ‚áí kh√°c ng∆∞·ªùi, kh√°c ƒë·ªùi
    • H∆∞·ªüng l·∫°c: ca, t·ª≠u, c·∫Øc, t√πng.
    • Coi th∆∞·ªùng ƒë∆∞·ª£c m·∫•t v√Ý s·ª± khen ch√™ c·ªßa mi·ªáng ƒë·ªùi.

⇒ Thái độ thanh lạc, thỏa thích, phóng túng, tự do, coi nhẹ được mất, hơn thua ở đời.
⇒ Cuộc sống tự do, tự tại vượt lên mọi thói tục của một bậc phong lưu, không ngại khẳng định cá tính của mình.

• Kh·∫≥ng ƒë·ªãnh c√° t√≠nh c·ªßa b·∫£n th√¢n
  • Ch·∫≥ng Tr√°i, Nh·∫°c c≈©ng v√Ýo ph∆∞·ªùng H√Ýn, Ph√∫,

Nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung,

Trong triều ai ngất ngưởng như ông!

• ƒê·∫∑t m√¨nh ngang h√Ýng v·ªõi c√°c b·∫≠c c√¥ng th·∫ßn, danh t∆∞·ªõng Trung Hoa th·ªùi x∆∞a ‚áí t·ª± h√Ýo v·ªÅ s·ª± nghi·ªáp c·ªëng hi·∫øn cho ƒë·∫•t n∆∞·ªõc.
• Nghƒ©a vua ‚Äì t√¥i ‚áí kh·∫≥ng ƒë·ªãnh t·∫•m l√≤ng trung qu√¢n, √°i qu·ªëc, m·ªôt l√≤ng v√¨ n∆∞·ªõc v√¨ d√¢n.

‚áí T·ª± h√Ýo, s·∫£ng kho√°i, t·ª± tin th·ªÉ hi·ªán c√°i t√¥i c√° nh√¢n

3. K·∫øt b√Ýi

• N·ªôi dung: B√Ýi th∆° l√Ým n·ªïi r√µ c√°i t√¥i c·ªßa m·ªôt Nguy·ªÖn C√¥ng tr·ª© kh√≠ ch·∫•t t√Ýi hoa, m·ªôt phong c√°ch s·ªëng t√Ýi t·ª≠, kh√¥ng v∆∞·ªõng t·ª•c c≈©ng kh√¥ng tho√°t li, ƒë·ªÉ t·ª´ ƒë√≥ t·∫°o n√™n s·ª± ng·∫•t ng∆∞·ªüng c·ªßa √¥ng.
• Ngh·ªá thu·∫≠t:
  • C√°ch ng·∫Øt nh·ªãp t·∫°o t√≠nh nh·∫°c cho t√°c ph·∫©m, ƒë·ªìng th·ªùi th·ªÉ hi·ªán phong th√°i ung dung.
  • S·ª≠ d·ª•ng nhi·ªÅu t·ª´ H√°n Vi·ªát, ƒëi·ªÉn c·ªë th·ªÉ hi·ªán t√Ýi hoa, tr√≠ tu·ªá c·ªßa t√°c gi·∫£.
  • B√Ýi h√°t n√≥i mang ƒë·∫≠m ch·∫•t th∆° v√Ý b·ªôc l·ªô t√≠nh c√°ch ph√≥ng kho√°ng, t·ª± do, b·∫£n lƒ©nh.

C. B√Ýi vƒÉn m·∫´u

ƒê·ªÅ b√Ýi: Ph√¢n t√≠ch c√°i t√¥i trong b√Ýi th∆° B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ªüng c·ªßa Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª©

G·ª£i √Ω l√Ým b√Ýi:

Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª© m·ªôt √¥ng quan l·ªõn vƒÉn v√µ to√Ýn t√Ýi d∆∞·ªõi tri·ªÅu Nguy·ªÖn. Ng∆∞·ªùi ta nh·ªõ ƒë·∫øn √¥ng v·ªõi c√¥ng lao khai kh·∫©n ƒë·∫•t hoang, l·∫•n bi·ªÉn, l·∫≠p n√™n hai x√£ Kim S∆°n (Ninh B√¨nh) v√Ý Ti·ªÅn H·∫£i (Th√°i B√¨nh). Ng∆∞·ªùi ta c≈©ng kh√¥ng qu√™n m·ªôt nh√Ý th∆° v·ªõi nh·ªØng v·∫ßn th∆° ƒë·∫ßy kh·∫©u kh√≠ c·ªßa m·ªôt b·∫≠c ch√≠nh nh√¢n qu√¢n t·ª≠ v·ªÅ ch√≠ nam nhi ph·ª•ng s·ª± ƒë·∫•t n∆∞·ªõc, v·ªÅ c√°i t√¥i ng·∫•t ng∆∞·ªüng c·ªßa m·ªôt con ng∆∞·ªùi hi·ªÉu r√µ v·ªÅ m√¨nh, v·ªÅ x√£ h·ªôi m√Ý m√¨nh ƒëang s·ªëng. N·∫øu nh∆∞ Ch√≠ anh h√πng tr√Ýn ƒë·∫ßy kh√≠ ph√°ch c·ªßa ng∆∞·ªùi tu·ªïi tr·∫ª, th√¨ B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ªüng, ƒë∆∞·ª£c vi·∫øt l√∫c √¥ng ƒë√£ th√Ýnh danh, l√Ý b√Ýi th∆° t·ªïng k·∫øt v·ªÅ cu·ªôc ƒë·ªùi v√Ý kh·∫≥ng ƒë·ªãnh c√°i t√¥i (b·∫£n ng√£) c·ªßa c·ª• Th∆∞·ª£ng Tr·ª©.

—–ƒê·ªÉ tham kh·∫£o n·ªôi dung ƒë·∫ßy ƒë·ªß c·ªßa t√Ýi li·ªáu, c√°c em vui l√≤ng t·∫£i v·ªÅ m√°y ho·∫∑c xem tr·ª±c tuy·∫øn—–

K·∫øt th√∫c b√Ýi th∆°, t√°c gi·∫£ bu√¥ng m·ªôt c√¢u l·∫•p l·ª≠ng ‚ÄúTrong tri·ªÅu ai ng·∫•t ng∆∞·ªüng nh∆∞ √¥ng!‚Äù C√¢u th∆° hi·ªán l√™n v·ª´a kh·∫≥ng ƒë·ªãnh, v·ª´a th·ªÉ hi·ªán s·ª± ca ng·ª£i, t·ª± h√Ýo, l·ªùi t·ª± b·∫°ch c·ªßa √¥ng, hay l·ªùi nh·∫≠n x√©t c·ªßa ng∆∞·ªùi ƒë·ªùi, hay ƒë√≥ ch√≠nh l√Ý m·ªôt l·ªùi ch·∫ø gi·ªÖu ƒë·∫ßy ·∫©n √Ω. Nh∆∞ v·∫≠y, ng∆∞·ªùi ƒë·ªçc c√≥ th·ªÉ th·∫•y ƒë∆∞·ª£c c√°i t√¥i c·ªßa ch√≠nh t√°c gi·∫£ ƒë∆∞·ª£c th·ªÉ hi·ªán trong c√°ch s·ªëng ‚Äúng·∫•t ng∆∞·ªüng‚Äù c·ªßa √¥ng. Nh∆∞ng c√≥ th·ªÉ th·∫•y ƒë∆∞·ª£c r·∫±ng, Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª© l√Ý m·ªôt ng∆∞·ªùi c√≥ th·ª±c t√Ýi, danh th·ª±c m·ªõi ƒëƒ©nh ƒë·∫°c t·ª± x·∫øp v·ªã th·∫ø m√¨nh trong l·ªãch s·ª≠ v√Ý ph·∫£i ‚Äúv·∫πn ƒë·∫°o vua t√¥i‚Äù. T·ª´ ‚Äútay ng·∫•t ng∆∞·ªüng‚Äù, ‚Äú√îng ng·∫•t ng∆∞·ªüng‚Äù ƒë·ªÉ ng∆∞·ªùi ƒë·ªçc nh·∫≠n ra ƒë∆∞·ª£c kh√≠ ch·∫•t t√Ýi hoa c·ªßa √¥ng, m·ªôt phong c√°ch s·ªëng t√Ýi hoa, t√Ýi t·ª≠, kh√¥ng v∆∞·ªõng t·ª•c c≈©ng kh√¥ng tho√°t li, ƒë·ªÉ t·ª´ ƒë√≥ t·∫°o n√™n c√°i t√¥i c·ªßa m√¨nh r·∫•t Nguy·ªÖn C√¥ng Tr·ª©.

Tr√™n ƒë√¢y l√Ý b√Ýi vƒÉn m·∫´u ph√¢n t√≠ch c√°i t√¥i trong b√Ýi th∆° B√Ýi ca ng·∫•t ng∆∞·ª°ng. Ngo√Ýi ra, c√°c em c√≥ th·ªÉ tham kh·∫£o th√™m:

—–Mod Ng·ªØ vƒÉn bi√™n so·∫°n v√Ý t·ªïng h·ª£p—–